Kontrata e Punës: Nëse Mund të Punësosh, Duhet të Kontraktosh

Nëse nuk mund të krijosh, mund të punosh.

– Henry Miller, Novelist

Nëse mund të punosh apo do të punësosh, të duhet një kontratë pune.

Në çdo rast? Po, në çdo rast. Kontrata e punës është një ‘sine qua non’ (nga latinishtja: kusht pa të cilin nuk mund të bëhet).

Atëherë pse ka njerëz që punojnë pa një kontratë pune?

Po, ka punëmarrës që punojnë pa një kontratë pune. Të dhëna nga raporti i fundit i Inspektoriatit Shtetëror të Punës dhe Shërbimeve Shoqërore (ISHPSHSH) tregojnë se mungesa e kontratës së punës vërehet edhe në rastet kur punonjësi rezulton i deklaruar në skemën e sigurimeve shoqërore.

Mungesa e kontratës së punës me shkrim është tregues informaliteti. Sipas të njëjtit raport, në 1570 subjekte private të evidentuara, 0.8% e punëmarrësve ishin pa një kontratë pune. Kjo dukuri është më e shpeshtë në industrinë e hotelerisë (2.8%) dhe ndërtimit (1.5%).

Arsyet mund të jenë të ndryshme:

- Punësimi sezonal
- Punëdhënësi nuk ka një jurist
- Punëdhënësi nuk do të harxhojë kohë me hartimin e një kontrate pune
- Punëdhënësi nuk e di se mungesa e një kontrate të shkruar cilësohet informalitet
- Neglizhencë
- PUNËDHËNËSI NUK E KA HARTUAR ENDE NJË KONTRATË PUNE TE LEGIT!!

Po hyjmë drejt e në temë: Ky është artikulli i tretë i serisë “Për çdo problem ligji e ka një zgjidhje, ndërsa ne në Legit kemi dy.”

Për lexuesit e rinj: Urime, sapo u bëtë #LEGIT! Faleminderit që na jeni bashkuar! 🙂

Lexo këtu artikullin e parë të serisë: Një Statut për Regjistrimin dhe Platforma Legit

Lexo këtu artikullin e dytë të serisë: Punonjësi u Largua Sot. Çfarë të Bëj?

Kësaj here duam t’i përgjigjemi pyetjeve:

Kur më duhet një kontratë pune?
Si ta hartoj një kontratë pune?

Këshillë #legit: Lexojeni materialin në vijim me këtë normë ligjore në mendje:

“Kontrata e punës lidhet në formë të shkruar.”

– Neni 21, Kodi i Punës

Kur më duhet një kontratë pune?

Një kontratë pune duhet hartuar sa herë që po punëson dikë në cilësinë e punëdhënësit.

“Kontrata e punës është një marrëveshje ndërmjet punëmarrësit dhe punëdhënësit, që rregullon marrëdhëniet e punës dhe përmban të drejtat dhe detyrimet e palëve.

Në kontratën e punës punëmarrësi merr përsipër të ofrojë punën ose shërbimin e vet për një periudhë të caktuar ose të pacaktuar kohe, në kuadër të organizimit dhe të urdhrave të një personi tjetër, të quajtur punëdhënës, i cili merr përsipër të paguajë një shpërblim.”

Neni 12, Kodi i Punës

Nga përkufizimi që jep Kodi i Punës për kontratën e punës, ki parasysh të hartosh një të tillë sa herë që:

Ke arritur një marrëveshje pune
Dëshiron të punësosh dikë për një kohë të gjatë/shkurtër ose pa afat
Puna është përkundrejtë shpërblimit
Punëmarrësi do të ofrojë punë/shërbim
Marrëdhënia e punësimit do të organizohet nga punëdhënësi

A mund të nis puna nëse nuk është hartuar ende një kontratë pune?

Parimisht, po. Megjithatë, kontrata e punës duhet lidhur brenda 7 ditëve nga dita fillimit të punësimit.

Çfarë duhet të përmbajë kontrata e punës?

Kontrata e punës duhet të jetë e shkruar dhe të përmbajë këto elemente:

Identitetin e palëvë
Vendin e punës
Përshkrimin e përgjithshëm të punës
Datën e fillimit të punës
Kohëzgjatjen, kur kontrata është lidhur me afat të caktuar
Afatin e njoftimit për zgjidhjen e kontratës
Elementët përbërës të pagës dhe datën e dhënies së saj
Kohën normale javore të punës
Referenca në kontratën kolektive në fuqi (nëse ka)
Periudhën e provës, si dhe
Llojet dhe procedurat e masave disiplinore (nësë nuk ka kontratë kolektive).

A duhet të hartoj kontratë pune për punonjësit sezonal?

Punësimi sezonal ka një ritëm tjetër nga punësimi i zakonshëm. Nevojat e biznesit për punonjës mund të jenë të ndryshme, gjithashtu.

Lexo këtu më shumë rreth punësimit sezonal.

E pandryshueshme mbetet përgjegjësia e punëdhënësit për të hartuar kontratë pune me shkrim, edhe në sezon.

Në këtë rast, punëdhënësi duhet të specifikojë në klauzolën që rregullon kohëzgjatjen e punësimit, arsyen pse kontrata po hartohet me afat, pasi Kodi i Punës në nenin 140 kërkon që “lidhja e kontratës së punës për një periudhë të caktuar duhet të justifikohet me arsye objektive, që lidhen me natyrën e përkohshme të detyrës në të cilën punëmarrësi do të punësohet.”

Si të hartoj një kontratë pune?

Respekto kërkesat ligjore dhe nevojat e biznesit tënd! Pasi të identifikosh kërkesat e tua dhe nevojat e biznesit tënd, kontratën e punës hartoje te Legit!

Nëse nesër ke 5 persona për të intervistuar, 3 nënkontraktorë për të takuar, kushtoji 5 minuta kohë hartimit të kontratës së Henrit – inxhinierit që ju bashkua ekipit tënd dje, por që ende nuk ka rënë dakort formalisht për nisjen e punësimit.